Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΒΟΜΒΑ ΤΩΝ ΔΕΞΑΜΕΝΟΠΛΟΙΩΝ ΑΛΑΦΟΥΖΟΥ



Είχαμε δει το θέμα με το μπουμπούκι της διαπλοκής, που έγινε πρωτοσέλιδο στο Tradewinds. Σήμερα θα παραθέσουμε το σχετικό αφιέρωμα του δημοσιογράφου Άρη Χατζηστεφάνου, στο περιοδικό Unfollow.
 

 

 

 

 

 
Ύστερα από 18 χρόνια δικαστικών περιπετειών, το πρόστιμο για τη ρύπανση που προκάλεσε το δεξαμενόπλοιο ‘’Νήσος Αμοργός’’ στη Βενεζουέλα ορίστηκε στα 160 εκατομμύρια δολάρια. Αλλά η ιστορία των πλοίων της οικογένειας Αλαφούζου ούτε αρχίζει ούτε τελειώνει εκεί…
 
Του Άρη Χατζηστεφάνου
 
Δεκέμβριος 2002: Στο κέντρο επιχειρήσεων του Πολεμικού Ναυτικού της Γαλλίας επικρατεί ένταση. Οι οδηγίες που είχαν λάβει από το Μέγαρο των Ηλυσίων ήταν σαφείς: Θα αποτρέψετε, πάση θυσία, την είσοδο δεξαμενόπλοιων μονού τοιχώματος στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Γαλλίας. Προκειμένου μάλιστα να διαλύσει οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με τις προθέσεις του, ο τότε πρόεδρος Ζακ Σιράκ είχε δηλώσει δημοσίως ότι δεν θα ανεχθεί εφοπλιστές με ‘’σαπάκια’’ να συμπεριφέρονται σαν ‘’γκάνγκστερ’’ στις ακτές της Γαλλίας.
 
Το τι ακριβώς είχε στο μυαλό του ο Γάλλος πρόεδρος έγινε σαφές την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου, όταν το δεξαμενόπλοιο ‘’Ενάλιος Τιτάν’’, ιδιοκτησίας της Ermis Maritime της οικογένειας Αλαφούζου, επιχείρησε να εισέλθει στη γαλλική ΑΟΖ. Η φρεγάτα ‘’Germinal’’ έλαβε εντολές να ανακόψει την πορεία του, ενώ ο κυβερνήτης του δεξαμενόπλοιου έλαβε ένα telex, που τον ενημέρωνε ότι το σκάφος του ‘’ενδέχεται να αποτελεί απειλή για το θαλάσσιο περιβάλλον και τις ακτές της χώρας’’ και έπρεπε να εγκαταλείψει άμεσα την περιοχή. ‘’Σε περίπτωση άρνησης εφαρμογής της εντολής, η ευθύνη για ό,τι συμβεί βαρύνει αποκλειστικά εσάς’’ κατέληγε το telex. Λίγες ώρες αργότερα, ένα ελικόπτερο αποβίβαζε στο κατάστρωμα του πλοίου ομάδα Γάλλων εμπειρογνωμόνων, που συνοδεύονταν από ένστολους του Πολεμικού Ναυτικού.
 
Τα επόμενα 24ωρα είχα την ευκαιρία να ζήσω ως αυτήκοος μάρτυρας μία από τις πιο κωμικοτραγικές ιστορίες στη σύγχρονη ιστορία των Μέσων Ενημέρωσης. Η είδηση είχε αρχίσει να κάνει το γύρο του κόσμου μέσα από τηλεγραφήματα του Reuters και του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων. Στην Ελλάδα όμως –όπως συμβαίνει κάθε φορά που απειλούνται τα συμφέροντα κάποιου μεγιστάνα των ΜΜΕ- επικρατούσε άκρα του τάφου σιωπή. Κανένα κανάλι και κανένας ραδιοφωνικός σταθμός δεν τολμούσαν να αναφέρουν ότι το δεξαμενόπλοιο, που η Γαλλία αντιμετώπιζε σαν οικολογική βόμβα, ήταν συμφερόντων της οικογένειας Αλαφούζου. Το πρόβλημα ήταν ότι ο ίδιος ο Γιάννης Αλαφούζος είχε ξεχάσει ανοιχτή μια μπουκαπόρτα στα στεγανά της ενημέρωσης…
 
Το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου 2002, χτυπά το τηλέφωνο στην κεντρική αίθουσα σύνταξης της ελληνικής υπηρεσίας του BBC στο Λονδίνο. Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής βρίσκεται κάποιος από το γραφείο του Αλαφούζου, ο οποίος με τη μειλίχια φωνή του ζητά από τους συντάκτες, εάν θα είχαν την ευγενή καλοσύνη, να ‘’κατεβάσουν’’ την είδηση για την περιπέτεια του ‘’Ενάλιος Τιτάν’’ στις γαλλικές ακτές. Τι είχε συμβεί; Το ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ, που αναμετέδιδε το πρόγραμμα του BBC, ήταν το μόνο μέσο ενημέρωσης που μετέδωσε την είδηση, την στιγμή που το σύνολο των βαρώνων της ελληνικής ενημέρωσης έκαναν πλάτες στην οικογένεια Αλαφούζου αποκρύπτοντας κάθε πληροφορία!
 
Προς τι όμως η επιθετικότητα του Ζ. Σιράκ και τα telex του Πολεμικού Ναυτικού που θύμιζαν τελεσίγραφα σε καιρό πολέμου; Κατ΄αρχάς ο Γάλλος πρόεδρος δεν ήταν ο μόνος που κινητοποίησε τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας του απέναντι σε αυτό που ο ίδιος χαρακτήριζε ‘’σαπάκια’’  των εφοπλιστών ‘’γκάνγκστερ’’.  Λίγο μετά την περιπέτειά του στη γαλλική ΑΟΖ, το ‘’Ενάλιος Τιτάν’’ βρέθηκε αντιμέτωπο και με την ισπανική φρεγάτα ‘’Baleares’’, η οποία επίσης απέπλευσε για να αποτρέψει την είσοδο του πλοίου στην ΑΟΖ της Ισπανίας.
 
Η Ευρώπη ζούσε στον απόηχο της γιγαντιαίας οικολογικής καταστροφής που είχε προκαλέσει το –ελληνικών συμφερόντων- δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος ‘’Prestige’’ στις ακτές της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Πορτογαλίας. Τουλάχιστον 76.000 κυβικά μέτρα πετρελαίου είχαν απελευθερωθεί στη θάλασσα, καταστρέφοντας το ευαίσθητο περιβάλλον στις ακτές της Γαλικίας και εξολοθρεύοντας δεκάδες σπάνια είδη πτηνών, αλλά ακόμη και καρχαρίες που ζούσαν γύρω από κοραλλιογενείς υφάλους.
 
Η κοινή γνώμη ήταν εξοργισμένη και τα ‘’σαπάκια’’ των Ελλήνων εφοπλιστών, που εκείνη την περίοδο είχαν υπό τον έλεγχό τους το 40% του εμπορικού στόλου της Ευρώπης, ήταν προφανώς ο πρώτος στόχος. Μόνο η ελληνική κυβέρνηση –μόνιμος στυλοβάτης του εφοπλιστικού κεφαλαίου- είχε αντίθετη άποψη. Χρησιμοποιώντας και την προεδρία της ΕΕ, η κυβέρνηση Σημίτη έδινε μάχες χαρακωμάτων για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να αποτρέψει την άμεση εφαρμογή της απαγόρευσης κυκλοφορίας πλοίων μονού τοιχώματος στη Μεσόγειο.
 
Παραδόξως η πρώτη τροχιοδεικτική βολή ήρθε από το Μανώλη Μπακόπουλο, ευρωβουλευτή του ΔΗΚΚΙ (του Δ. Τσοβόλα), ο οποίος με γραπτή ερώτησή του προς την Κομισιόν διαμαρτυρήθηκε για την ‘’πρωτάκουστη’’, όπως την χαρακτήριζε, κίνηση του Σιράκ να ‘’εκφοβίσει’’ τον κυβερνήτη του πλοίου ‘’παραβιάζοντας την κοινοτική νομοθεσία’’.  Πιθανότατα το ‘’Ενάλιος Τιτάν’’ ήταν απλώς το άτυχο πλοίο που δέχτηκε τη μήνι του Γάλλου προέδρου, επειδή αμφισβήτησε πρώτο την απαγόρευση εισόδου στη γαλλική ΑΟΖ. Παραφράζοντας όμως ένα παλιό ρητό θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ακόμη και αν ο Ζακ Σιράκ δεν ήξερε γιατί τιμωρεί τους Αλαφούζους…αυτοί ήξεραν.
 
Περίπου πέντε χρόνια νωρίτερα ένα άλλο δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος της γνωστής οικογένειας είχε προκαλέσει μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές στη Βενεζουέλα και την ευρύτερη Λατινική Αμερική. Οι κάτοικοι και οι ψαράδες της λίμνης Μαρακαϊμπο χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα τον όρο ‘’Μαύρη Πέμπτη’’ όταν μιλούν για την ανυπολόγιστη καταστροφή που έφερε στον τόπο τους το δεξαμενόπλοιο ‘’Νήσος Αμοργός’’ στις 28 Φεβρουαρίου του 1997. Σε διάστημα μόλις δύο μηνών οι ψαράδες της περιοχής έχασαν το 50% των αλιευμάτων τους –ζημιά τουλάχιστον 40 εκατομμυρίων δολαρίων που οδήγησε στην απόγνωση εκατοντάδες οικογένειες. Ο θρήνος έγινε οργή και λίγες εβδομάδες αργότερα αποτυπώθηκε σε μια από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες που έχει ζήσει η Βενεζουέλα τις τελευταίες δεκαετίες: Περίπου 1.000 βάρκες με μαύρες σημαίες σχημάτισαν έναν ξύλινο τάπητα στην επιφάνεια της λίμνης. Καθώς η κυβέρνηση της Βενεζουέλας έστειλε πλοία του Πολεμικού Ναυτικού για να αποτρέψουν τη συγκέντρωση, οι κάτοικοι ονόμασαν εκείνη την ημέρα ‘’δεύτερη μάχη της λίμνης Μαρακαϊμπο’’ – η πρώτη ήταν μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες του πολέμου της ανεξαρτησίας το 1821.
 
Το Πολεμικό Ναυτικό της Βενεζουέλας δεν ήταν ο μοναδικός κρατικός φορέας που ασχολήθηκε με την υπόθεση. Όπως εξηγούσε σε έκθεσή του ο Χούλιο Σέσαρ Σεντένο, πανεπιστημιακός και μετέπειτα σύμβουλος του ΟΗΕ σε ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής, το ατύχημα ‘’προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μυστικών υπηρεσιών της Βενεζουέλας’’. Οι αρχές της χώρας προσπαθούσαν να διαπιστώσουν εάν ήταν τυχαίο ότι, μόλις δέκα ημέρες μετά το δεξαμενόπλοιο του Αλαφούζου, ένα άλλο πλοίο ελληνικών συμφερόντων, το ‘’Olympic Sponsor’’, εξόκειλε στην ίδια περιοχή. Την ίδια περίοδο ισχυρά ναυτιλιακά λόμπι στην Ουάσινγκτον και στο Λονδίνο επιδίωκαν να χαρακτηρίσουν τη λίμνη Μαρακαϊμπο επικίνδυνη για τη ναυσιπλοϊα, προωθώντας άλλα ναυτιλιακά περάσματα. Οι μυστικές υπηρεσίες της Βενεζουέλας ήθελαν να διαπιστώσουν πόσο φυσιολογικό είναι να πέφτει ένα πλοίο ελληνικών συμφερόντων κάθε εβδομάδα στο ίδιο σημείο. Οι σχετικές ανησυχίες, που κατέγραφε στην έρευνά του ο Χ.Σ. Σεντένο, δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ δημοσίως. Παρ’όλα αυτά το ότι ο καπετάνιος του ‘’Νήσος Αμοργός’’ Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος έμεινε προφυλακισμένος για σχεδόν ένα χρόνο μετά το περιστατικό είναι ενδεικτικό της σημασίας που έδωσαν οι αρχές της Βενεζουέλας στην υπόθεση.
 
Δεν χρειάζεται, βέβαια, να καταφεύγει κανείς σε θεωρίες συνωμοσίας για να καταλάβει ότι οι δραστηριότητες της οικογένειας Αλαφούζου αποτελούν απειλή για το περιβάλλον σε διάφορα μήκη και πλάτη της Γης. Το Νοέμβριο του 2000 ένα ακόμη δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος άδειασε 13.500 βαρέλια αργού πετρελαίου στο Μισισιπή, σε σχετικά μικρή απόσταση από τη Νέα Ορλεάνη. Πρόκειται για το ‘’Westchester’’, με σημαία από τις Μπαχάμες, το οποίο είχε μισθωθεί από την Ermis Maritime του Γ. Αλαφούζου. Οι αρχές αναγκάστηκαν να εκκενώσουν μια ζώνη περίπου τριάντα χιλιομέτρων, καθώς τα συνεργεία καθαρισμού έδιναν μάχη για να σώσουν πελεκάνους και άλλα ζώα που πνίγονταν στο βούρκο του αργού πετρελαίου. Όπως έγραφαν τότε οι Los Angeles Times το πετρέλαιο που χύθηκε στην περιοχή θα μπορούσε να γεμίσει τα μιας πισίνας ολυμπιακών διαστάσεων. Ο μόνος λόγος για τον οποίο η Νέα Ορλεάνη δεν θρήνησε μια κολοσσιαία περιβαλλοντική καταστροφή ήταν ότι ο βράχος στον οποίο χτύπησε το πλοίο λειτούργησε σαν πώμα εμποδίζοντας εκατομμύρια λίτρα αργού πετρελαίου να βγουν στην επιφάνεια.
 
Επειδή όμως, ακόμη και στον ασύδοτο κόσμο του εφοπλιστικού κεφαλαίου, όποιος ρυπαίνει θα αναγκαστεί κάποια στιγμή να πληρώσει, η Βενεζουέλα επεφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη στους Αλαφούζους. Ύστερα από 18 χρόνια δικαστικών περιπετειών, κατά τα οποία το Καράκας βρέθηκε αντιμέτωπο με τις ισχυρότερες ασφαλιστικές εταιρείες και τα μεγαλύτερα δικηγορικά γραφεία του κόσμου, το πρόστιμο για τη ρύπανση που προκάλεσε το ‘’Νήσος Αμοργός’’ ορίστηκε στα 160 εκατ. δολάρια. Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα η είδηση έπαιξε ως επί το πλείστον από μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται…στον Ολυμπιακό ή άλλους γηπεδικούς αντιπάλους του Γ.Αλαφούζου, οι εφοπλιστές όλου του κόσμου ένιωσαν κρύο ιδρώτα στο άκουσμα της ποινής. ‘’Πρόκειται για ένα από τα πιο κοστοβόρα κι αμφιλεγόμενα περιστατικά στην ιστορία της ασφαλιστικής κάλυψης πλοίων’’ έγραψε πρόσφατα το έγκυρο εφοπλιστικό περιοδικό Tradewinds. Να σημειωθεί ότι η ολλανδική ασφαλιστική Gard, που καλύπτει την υπόθεση, αλλά και το IOPC, το διεθνές ταμείο αποζημιώσεων για πετρελαϊκή ρύπανση, έχουν ήδη καταβάλει στη Βενεζουέλα 24 εκατ., γεγονός που ανεβάζει το συνολικό κόστος στα 184 εκατ. δολάρια. Κάθε λίτρο πετρελαίου που έριξε στη λίμνη το πλοίο του Αλαφούζου στοίχισε 44 δολάρια – τιμή που διεκδικεί το ρεκόρ ακριβότερης ρύπανσης στην ιστορία.
 
Ίσως βέβαια ο καλύτερος υπολογισμός θα ήταν να μάθουμε πόσες ακόμη δεντροφυτεύσεις θα χρειαστούν οι επιχειρήσεις της οικογένειας Αλαφούζου για να καμουφλαριστεί με λίγο πράσινο το δυσώδες μαύρο πετρέλαιο.
 
''Ενάλιος Τιτάν'', ''Νήσος Αμοργός'' και ''Westchester''. ''Ωραίες'' ιστορίες με τα σαπιοκάραβα του φυγόδικου πρώην καταζητούμενου από την INTERPOL Ιωάννη Αλαφούζου...

Σχόλια

Εικόνα red apple

εγώ, ως γνήσιος περιβαλλοντολόγος, οικολόγος και ζιγκολόγος αναλογίζομαι τις "μαύρες ώρες και στιγμές" που βίωσε σύμπασα η οικογένεια των κορμοράνων, περιοχής Μαρακαίμπο!

Εικόνα REDNYC

MPOYMPOYKI O PISOGLENTHS O GIANNAKHS....DEN PERIMENA KAI KATI KALYTERO...EINAI STHN OMADA POY TOU AXIZEI.... MPOXA, VROMA PANTOU....KAI AYTH H KYRIA EINAI O TIMIOS POLEMIOS THS "EGLHMATIKHS ORGANWSHS"? HAHAHAHA!!!!